Değerli Meslektaşlarım;
Yönetim kurulu üyelerimiz Sayın Prof. Dr. Bülent Alparslan başta olmak üzere, Prof. Dr. Halit Pınar ve Prof. Dr. Mehmet Demirtaş’ın özverili çalışmaları ile hazırlanan “Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı” konusundaki rapor TOTBİD yönetim kurulunun görüşü olarak aşağıda sunulmuştur.
Saygılarımla,
Prof. Dr. Ünal Kuzgun
TOTBİD Yönetim Kurulu Başkanı
“Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı” konusunda görüş:
a) Sağlık kuruluşlarının kar elde etmeye yönelik işletmeler olarak değil, gereksinime uygun sağlık hizmeti vermeye ve hizmetin niteliğini arttırmaya yönelik kamusal kurumlar olarak organize edilmesi gerekmektedir. Üniversite ve eğitim hastanelerinde tıp ve uzmanlık eğitiminin niteliğinin yükseltilmesi, nitelikli hizmet verilmesi yerine döner sermayeye daha çok kazanç sağlamak için performans yöntemiyle daha fazla işlem yapılması hedeflendiği takdirde eğitim, araştırma hizmetleri ve nitelikli hizmet verilmesi aksayacaktır. Üniversite öğretim üyeleri hizmet odaklı çalışmaya zorlanacak ve tam günden beklenen yarar gerçekleşmeyecektir. Üniversite Tıp Fakülteleri ve Eğitim Hastanelerinde çalışan Öğretim Üyeleri “Tam Gün Çalışma” zorunluluğu nedeniyle çalıştıkları kurumlardan ayrılmayı tercih ettiklerinde tıp öğrencileri ile uzmanlık öğrencilerinin yetişmesinde ve eğitimlerinde ciddi sıkıntılar olabilecektir.
b) Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde halen kısmi olarak çalışan doktorların tam gün çalışmaya geçmeleri ile günde sadece bir saat fazla çalışmaları sağlanmış olacaktır. Buna karşılık daha önce özel kurumlarda vermiş oldukları ek hizmetler ortadan kalkacak ve hekimlerden sağlanan işgücü kısıtlanacaktır.
c) Üniversitelerde ve diğer kamu sağlık kurumlarında görev yapan sağlık personelinin kısmi zamanlı veya belirli vakalar ve işler için başka yerde görevlendirilmesine olanak verilirken, bu kişilerin hangi esaslar çerçevesinde belinleneceği, eşit konumdaki kişiler arasında nasıl seçim yapılacağı, ihtiyacı kimin belirleyeceği ve kim tarafından onaylanacağı düzenlenmemiştir. Görevlendirmede uygulanacak gereksinim belirleme ve görevlendirme ölçütleri objektif ve nesnel bir biçimde düzenlenmeden, bütünüyle kurum amirlerinin takdirine bırakılması, ayrımcılığa, suiistimallere, bazı kişilerin haksız kazanç sağlamasına ve hakkaniyetsizliğe yol açacaktır.
d) Tasarıda hekimlerin özlük hakları ve ekonomik koşulları ile ilgili yeterli bir düzenleme getirilmemiştir. Sadece kamuda çalışmayı yeğleyen öğretim üyeleri ve hekimler özlük haklarının en üst düzeyde tutulduğu güvenli ücret ile teşvik edilmelidirler.
e) Taslakta hekimlerin haftalık çalışma saatinin diğer kamu görevlileri ile eşit hale getirilmesi ve 40 saat olarak belirlenmesi olumlu bir düzenlemedir. Ancak taslakta hekimlerin normal mesaileri dışında; “nöbet” “icap nöbeti” ve 209 sayılı Yasanın 5. maddesine yönelik değişiklikte yer verilen “mesai dışı çalışma”, vb. adlar altında ne kadar süre ile fazla çalıştırılabileceği konusunda her hangi bir üst sınır getirilmemektedir.
f) Türk Silahlı Kuvvetleri emrinde görev yapan hekimlere statüleri farklı gerekçesi ile serbest çalışma izni verilirken 2547 Sayılı Yasa’ya bağlı olarak üniversitelerde çalışan hekimlerin serbest çalışma hakları ellerinden alınmaktadır. Örneğin GATA mensubu bir öğretim üyesi hekimin Ankara’da serbest çalışmasına izin verilirken Ankara’daki üniversitelerin birisinde görev yapan bir öğretim üyesi hekime bu olanak tanınmamaktadır. Yaptıkları görev ve hizmetler açısından birbirinin benzeri olan bu örnekteki hekimlere tanınan farklı haklar Anayasa’daki eşitlik ilkesini de zedelemektedir.
g) Bu yasa taslağı ile sadece Tıp Fakültesi Öğretim Üyelerine kısmi zamanlı çalışma yasağı getirilmektedir. Buna karşın mühendislik, hukuk, iktisat ve diğer fakültelerdeki öğretim üyelerine böyle bir kısıtlama getirilmemektedir. Aynı statüde olan kişiler arasında farklı uygulamalara örnek olan bu yaptırımlar eşitlik ilkesine aykırıdır.
h) Yasa taslağının 6. maddesinde hekimler üç gruba ayrılarak muayenehanelerinde çalışacak hekimlere özel hastanelerde de çalışma yasağı getirilmektedir. Bu madde ile serbest çalışan hekimlere özel hastaneler zorunlu adres olarak gösterilmekte ve hekimler özel hastane koşullarına uymaya zorlanmaktadırlar. Özel hastane dışında muayenehanede çalışan hekimler ile ilgili olarak devletin işi ve görevi, muayenehane hekimliğini suiistimallere meydan vermeyecek şekilde denetlemek, eleştirilen yönlerinin düzeltilmesini, ahlaka ve yasalara uygun şekilde devam etmesini sağlamak olmalıdır.
i) Tasarının 5. Maddesi ile ülkemiz koşullarınca yetişmemiş, ülkemizi ve insanımızı hiç tanımayan “Niteliksiz Yabancı Hekimlere” ülkemizde çalışma kapıları açılmaktadır. Hekimlik mesleği, mecburi hizmet yanında ağır çalışma koşulları ve kısıtlanan çalışma olanakları nedeniyle giderek tercih edilmeyen meslek haline getirilmektedir. Bu sorunun dışardan niteliksiz hekim getirilerek çözümlenmeye çalışılması mümkün gözükmemektedir.
j) Yaklaşık 25.000 muayenehanenin kapanması ile 100.000 civarında hemşire, teknisyen, sekreter gibi özel sağlık sistemi içinde çalışan personel işsiz kalacaktır. Yasa nedeniyle muayenehanelerde veya diğer sağlık kuruluşlarında çalışanlar işten çıkarılmak zorunda kalacaklardır. Bu çalışanlara ödenmesi gereken “Kıdem Tazminatları” ve sonraki SSK primlerinin kimin tarafından ödeneceği de önemli bir sorun olarak görülmektedir. Devletin düzenli olarak ilgili sağlık birimlerinden sağladığı Katma Değer Vergisi, Stopaj ve Gelir Vergisi gibi gelirler ortadan kalkacaktır. Bu da önemli bir gelir kaybına yol açacaktır.
k) Halen muayenehanelerde veya diğer sağlık kuruluşlarında kullanılmakta olan milyonlarca dolar tutarındaki ithal veya yurtiçinde üretilen tıbbi cihazlar kullanılmaz hale gelecektir. Ülke ekonomisi önemli ölçüde zarara uğrayacak ve ülkemizde bir “Tıbbi Cihaz Çöplüğü” oluşacaktır.